Overblijfselen van de Bijenkorf en Kreymborg na de brand
In de nacht van vrijdag 18 mei 1950 op zaterdag 19 mei werd het hart van Apeldoorn opgeschrikt door een allesverwoestende brand die het straatbeeld voorgoed zou veranderen. Rond elf uur ’s avonds brak het vuur uit in de Hoofdstraat en greep het razendsnel om zich heen. Binnen een uur stonden twee toonaangevende winkels volledig in lichterlaaie: het imposante warenhuis De Bijenkorf en het bekende kledingmagazijn Kreymborg. De vlammenzee was tot op kilometers afstand zichtbaar en een dichte vonkenregen daalde neer tot ver buiten het centrum.
Ondanks de massale inzet van brandweerlieden uit Apeldoorn en omliggende gemeenten – die de brand met veertig waterstralen bestreden – kreeg het vuur vrij spel. Pas rond twee uur ’s nachts kon men spreken van een “bedwongen” brand. Maar het kwaad was toen al geschied: drie grote winkelpanden lagen volledig in puin. De schade werd geschat op meer dan anderhalf miljoen gulden, een gigantisch bedrag voor die tijd – gelukkig waren zowel de panden als de inventarissen verzekerd.
Op zondag stroomden belangstellenden van heinde en verre naar Apeldoorn, in de hoop een glimp op te vangen van de ravage. Tevergeefs: de omgeving was hermetisch afgesloten en slechts het nablussen was nog zichtbaar. Opmerkelijk was het bericht van een KLM-piloot die diezelfde nacht op 4000 meter hoogte over Apeldoorn vloog. Tot zijn verbazing sloegen halfverbrande papieren en stukken stof tegen zijn cockpit. Hij seinde naar Schiphol: “Heel Apeldoorn moet in brand staan!”
Nog geen dag na de brand begon de directie van De Bijenkorf met plannen voor een doorstart. Binnen enkele dagen werd een pand nabij de oorspronkelijke locatie gehuurd, waar binnen een week een tijdelijke winkel geopend kon worden. Ook Kreymborg vond al snel onderdak in een noodwinkel aan de Hofstraat. Van buiten oogde het gebouw eenvoudig, maar binnenin werd een warme, praktische winkelruimte gerealiseerd – voorzien van moderne Philips-verlichting.
Binnen twee maanden stond er een volledig nieuw noodgebouw van De Bijenkorf. De feestelijke opening werd opgeluisterd door bloemen, cadeaus, gemeentelijke vertegenwoordigers, architecten, aandeelhouders én een symbolisch moment: Sjollie Harms en Reinder Israël, vernoemd naar de oprichters van het warenhuis, openden gezamenlijk de deuren. Binnen wachtten ruim 200 bloemstukken, stijlvolle toonbanken en negentig personeelsleden – klaar om Apeldoorn weer te bedienen.
