Zondagochtend 13 oktober 1929 was een dag die veel Apeldoorners zich nog lang zouden herinneren. In alle vroegte werd de stad opgeschrikt door een bijzonder schouwspel: het imposante luchtschip Graf Zeppelin trok, als een zilveren reus, over Nederland en vloog recht boven Apeldoorn en Paleis Het Loo.
De start in Duitsland
Het avontuur begon de avond ervoor, op zaterdag 12 oktober om 23.23 uur, toen de Graf Zeppelin onder leiding van de beroemde Dr. Eckener vertrok uit Friedrichshafen, Duitsland. De weersomstandigheden waren eindelijk gunstig genoeg bevonden voor de grote Holland-vlucht. Nadat de passagiers in de hal het luchtschip hadden betreden en het laatste commando “Schiff hoch” had geklonken, steeg de Zeppelin sierlijk op, klaar voor een historische tocht.
Een vroege ochtend over Nederland
Via Delfzijl, Groningen, Meppel, Zwolle en Deventer vloog de zeppelin in een rustige, gestage baan naar het zuiden. In elk van deze plaatsen verzamelden zich, ondanks het vroege uur, nieuwsgierige inwoners op straat en op daken, om het luchtschip te aanschouwen. Sirenes loeiden, fabrieken lieten hun fluiten klinken en overal werd naar boven gekeken.
De passage boven Apeldoorn en Het Loo
Rond tien minuten over half negen ’s ochtends verscheen de Graf Zeppelin boven Apeldoorn. Velen hadden zich rondom Paleis Het Loo verzameld, in de hoop een glimp op te vangen van het luchtschip. Toen het gevaarte boven het paleis cirkelde, steeg een luid gejuich op uit de menigte. Ook op het paleis zelf werd het luchtschip aandachtig gevolgd: prins Hendrik en zijn broer prins Adolf genoten van het tafereel vanaf het platform, terwijl zelfs koningin Wilhelmina vanuit haar woning toekeek en naar het luchtschip zwaaide.
Het was helder weer, waardoor de Graf Zeppelin goed zichtbaar was. Het luchtschip draaide enkele cirkels boven het paleis, waarna het koers zette terug naar de stad en kort daarna opnieuw boven Het Loo verscheen. Om 8.55 uur verdween de reus in de richting van Wageningen.
Voor veel Apeldoorners was dit een onvergetelijk moment. De omvang van de zeppelin, het geronk van de motoren en de unieke manier waarop het luchtschip over de stad zweefde, maakten diepe indruk. Het werd hét gesprek van de dag in cafés, kerken en op straat.
Een technisch en sociaal wonder
De Graf Zeppelin was niet zomaar een luchtschip: met zijn lengte van bijna 236 meter en moderne technologie was het een van de grote technische wonderen van zijn tijd. Aan boord waren 31 passagiers en 41 bemanningsleden. De vlucht was niet alleen een demonstratie van Duits vakmanschap, maar ook een spektakel dat mensen samenbracht. Overal waar het luchtschip verscheen, stonden mensen stil bij de magie van de luchtvaart en de belofte van een nieuwe tijd.
Het vervolg van de reis
Na Apeldoorn vervolgde de zeppelin zijn tocht over Arnhem, Den Bosch, Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en vele andere steden, om uiteindelijk via Utrecht en Nijmegen Nederland weer te verlaten. Op elk punt waar het luchtschip verscheen, verzamelden zich duizenden kijkers. In Amsterdam was het op de Dam zo druk als bij een koninklijk bezoek. In Rotterdam en Den Haag stonden mensen massaal op straat en op de daken om het luchtschip te bewonderen.
