Wie vandaag over de Ketelboetershoek loopt, kan zich nauwelijks voorstellen hoe het landschap van De Maten er vroeger uitzag. Waar nu woningen en bedrijven staan, waren ooit weilanden, akkers en zandpaden. In deze landelijke omgeving begon bijna honderd jaar geleden het familiebedrijf Wijngaards, dat uitgroeide tot het oudste nog bestaande bedrijf van De Maten en een begrip in heel Apeldoorn.
Een nieuw begin aan de Ericaweg
Het verhaal begint bij Hendrikus Wijngaards, geboren op 15 december 1903 in Wenum als zoon van Hendrik Wijngaards en Aaltje Bossenbroek. Hij werkte aanvankelijk als mattenwever, maar koos uiteindelijk voor het boerenleven. Op 26 augustus 1926 trouwde hij met Gerritje Buurman (geboren 6 juli 1902). Kort na hun huwelijk werd hun dochter Hendrika geboren (23 februari 1927), gevolgd door zoon Dirk (29 oktober 1927).
In 1927 begon Hendrikus met zijn eigen kippenfokkerij aan de Ericaweg. Naast het huis verrezen veertien grote schuren voor de kippen, terwijl er op de omliggende graslanden koeien graasden.
Het landelijke leven was niet altijd rustig. Op 14 juli 1932 speelde zich vlakbij het huis van Wijngaards een familieruzie af die uitmondde in een steekpartij. Het slachtoffer vluchtte door de tuin van Wijngaards en viel daar neer. Zulke gebeurtenissen waren zeldzaam, maar toonden het dorpse karakter van de buurt.
Op 14 september 1934 beviel Gerritje van een zoontje. Het nakomertje kreeg de naam Alex.
Een echt familiebedrijf
In het gezin werd hard gewerkt. De zonen hielpen voor én na schooltijd bij het voeren, schoonmaken en rapen van eieren. Zoon Dirk werd venter. Per fiets verkocht hij de producten van de boederij aan huis. Zoon Alex specialiseerde zich later als kuikensekser. Dit was een bijzonder vak: een kuikensekser bepaalt direct na het uitkomen van de kuikens het geslacht van elk dier. Het juiste onderscheid was essentieel, want pluimveehouders wilden vooral hennen voor de eierproductie. Dankzij zijn vaardigheden werd Alex steeds belangrijker binnen het bedrijf.
De opkomst van de Indische toko
Na de oorlog veranderde het leven in Apeldoorn. In de jaren vijftig kwam zoon Alex steeds meer in het familiebedrijf. Door de groeiende Indische gemeenschap in Apeldoorn begon Alex Indische producten te verkopen, zoals sambal, ketjap, kroepoek en bijzondere kruiden. Eerst ging het om enkele potjes en flesjes, maar al snel groeide het assortiment. Zo werd Wijngaards de eerste toko in Apeldoorn, een plek voor Indische families die hun smaak van thuis zochten.
Het overlijden van de oprichters
Het gezinsleven kende ook verdrietige momenten. Gerritje overleed op 19 juli 1965, op 63-jarige leeftijd. Na haar overlijden deed Hendrikus langzaam een stap terug en nam zoon Alex het bedrijf over. Hendrikus bleef op de achtergrond nog betrokken, maar overleed uiteindelijk op 18 februari 1970. Vanaf dat moment runde Alex het bedrijf verder, dat zijn ouders samen hadden opgebouwd.
Verhuizen en verder groeien
Met de aanleg van De Maten in de jaren zeventig verdwenen de weilanden rond de Ericaweg. De familie Wijngaards verwelkomde iedere nieuwe bewoner van de wijk persoonlijk met twee gratis kippenpootjes. In 1975 moest het bedrijf echter verhuizen vanwege de aanleg van de woonwijk en het park. De familie zette de zaak voort aan de Ovenbouwershoek 41, waar de kippenfokkerij werd opgegeven en de focus volledig kwam te liggen op de winkel, poelier en toko.
De nieuwe generatie: kleinzoon Henry neemt over
Het bedrijf bleef een echt familiebedrijf. Kleinzoon Henry Wijngaards, zoon van Alex, kwam al jong in de zaak werken. Toen zijn vader Alex in 1989 overleed terwijl Henry nog studeerde, stond hij voor een moeilijke keuze. Tijdens zijn tweede jaar aan de hts werd hij uit een tentamen gehaald met het bericht van het overlijden van zijn vader. Vanaf dat moment werkte Henry samen met zijn moeder in het bedrijf.
Met de komst van Henry, en later zijn vrouw Miranda Rouwenhorst, brak een nieuw tijdperk aan. Samen bouwden zij het bedrijf verder uit. De winkel kreeg een moderne uitstraling en het assortiment werd steeds verder uitgebreid. In 2015 volgde een grondige verbouwing, waardoor de winkel er weer helemaal van deze tijd uitziet.
Een familiebedrijf met een ziel
Vandaag de dag werkt er een hecht team van twintig medewerkers bij Wijngaards, van wie velen al jaren bij het bedrijf betrokken zijn. Ook de dochters van Henry en Miranda helpen in weekenden en vakanties mee. Klanten uit heel Apeldoorn en ver daarbuiten weten de winkel te vinden, net als vele toeristen en hobbykoks. Generaties Apeldoorners zijn opgegroeid met Wijngaards.
