AI-reconstructie Woon- en winkelhuis van de familie Bolhuis aan de Badhuisweg 59
In 1917 vestigde Gerard van Bolhuis zich in Apeldoorn, afkomstig uit het noorden van het land. Op 13 juni 1919 trouwde hij met de Apeldoornse Aaltje (Alie) van Essen. Kort daarna begon hij, samen met zijn vrouw, een eigen onderneming aan de Nieuwe Enkweg 67. Het werd al snel hét adres voor rookwaren in het dorp. Als grossier leverde hij uitsluitend aan winkeliers en hij specialiseerde zich in kwaliteitsmerken sigaretten zoals Manilla, Club, Nestor en Medium.
De zaken gingen goed. In 1921 verhuisde de grossierderij naar de Badhuisweg 59, waar hij het assortiment uitbreidde met een indrukwekkende lijst merken: Anderhalf, Specials, Favorietes, Serdar, Sesam, Miss Blanche, Czaar Peter, Superb, Oude Kunst, The Greys, Aladdin, Mis Blanche Pop en Chief Whip. Ook voerde hij een ruime keuze houten en stenen tabakspijpen, ingekocht bij bekende leveranciers als Van Nelle en Phillips & Lieftink.
Uitbreiding en professionalisering
In 1922 werd Van Bolhuis vertegenwoordiger van de firma Zandhuijzen uit Sneek. Hierdoor konden Apeldoornse winkeliers ook deze producten rechtstreeks via zijn groothandel inkopen. Het aanbod werd constant aangevuld met nieuwe merken en soorten, van sigaretten tot sigaren. De verkoop vond meestal plaats per pond, en bij grotere afnames kregen klanten luxe tabaksdoosjes mee.
Bezorging gebeurde door aangenomen loopjongens die per fiets de bestellingen rondbrachten. Met feestdagen pakte Van Bolhuis extra uit met luxe verpakkingen. In de winkel werd bovendien personeel ingezet voor kassawerk en administratie. Een telefoonnummer, 1077, maakte het bestellen eenvoudiger en gaf de onderneming een modern karakter voor die tijd.
In 1926 gaf Gerard architect Dirk Jan Grutterink de opdracht om een pakhuis achter zijn woning aan te bouwen. Drie jaar later volgde opnieuw een uitbreiding, wederom onder leiding van dezelfde architect, waarbij het pakhuis verder naar achteren werd doorgetrokken.
Sigarenfabriek Bolessa
Op 15 augustus 1934 opende Van Bolhuis zijn eigen sigarenfabriek aan de Koning Lodewijklaan: “Bolessa”. Het gebouw was modern opgezet met aparte afdelingen voor tabak uit Brazilië, Manilla en Sumatra. Op de bovenverdieping bevond zich de binnengoedzolder voor het mengen van tabak, terwijl een verdieping lager de sigarenmakers aan het werk waren. Daar werden de bladeren geselecteerd, de sigaren gerold, in vormen gelegd en daarna gedroogd in een speciaal geventileerde droogkamer.
De expeditiezaal was rijk gevuld met dekbladen, waarbij Sumatra-tabak van de hoogste kwaliteit als superieur gold. Sorteren, controleren en verpakken gebeurde met grote zorg. Aan de bouw hadden alleen Apeldoornse bedrijven meegewerkt, wat het project tot een lokaal visitekaartje maakte. De opening werd feestelijk gevierd met personeel, leveranciers en relaties, waarbij Van Bolhuis geprezen werd om zijn energie en doorzettingsvermogen.
Verkoop, terugkoop en nieuwe koers
In 1937 verhuisde de familie naar de Koning Lodewijklaan, direct naast de fabriek. Kort daarna verkocht Van Bolhuis zijn groothandel aan de Badhuisweg aan Barend Luyt en Johan Spiegelenberg, die onder de naam “Apeldoornsche Groothandel in Rookartikelen voorheen G. van Bolhuis” verdergingen. Zo bleef zijn naam toch nog verbonden aan de handel.
In 1940 verkocht hij de fabriek “Bolessa” aan G. Visser uit Baarn, maar hij bleef actief in de tabaksbranche. Zijn oude groothandel nam hij in hetzelfde jaar weer over. Tijdens de oorlogsjaren paste hij het assortiment aan en voegde hij thee- en koffiesurrogaat toe, waardoor hij ook in tijden van schaarste zijn klanten kon blijven bedienen. Het bedrijf breidde uit met een depot aan de Mariastraat 15.
Op 2 november 1942 traden zijn zonen Herman en Evert officieel tot het bedrijf toe. Beiden hadden van de kantonrechter in Apeldoorn een beschikking tot meerderjarigheid gekregen, zodat zij samen met hun vader en elkaar als meerderjarige vennoten een vennootschap onder firma konden aangaan.
Na de oorlog
Na 1945 groeide het bedrijf verder. Naast tabak en sigaren kwamen er ook bonvrije tabakssoorten, koffie en thee in het assortiment. Er werd meer personeel aangenomen en de naam Van Bolhuis bleef een begrip in Apeldoorn en omstreken. In 1949 vierde de firma haar 30-jarig bestaan, waarmee het een van de bekendste grossiers in rookwaren in de regio was geworden.
Na het overlijden van Gerard van Bolhuis in 1951 werd de vennootschap voortgezet als commanditaire vennootschap onder dezelfde naam. In 1977 werd de onderneming omgezet in een besloten vennootschap, waarbij Herman en Evert als directeuren aanbleven. Het kapitaal bedroeg destijds 100.000 gulden.
Overname in 1985
In 1985 besloten de broers Herman en Evert van Bolhuis, na tientallen jaren leiding te hebben gegeven aan het familiebedrijf, de zaak te verkopen aan Scheffers BV. Daarmee droegen zij niet alleen het eigendom, maar ook de dagelijkse leiding en het klantenbestand over aan een nieuwe eigenaar. Kort na de overname verhuisde het bedrijf van de vertrouwde vestiging in Apeldoorn naar een modern bedrijfsgebouw aan de Gildenstraat 21 in Nijkerk.
Met de verhuizing verdween niet alleen een fysieke vestiging, maar ook een belangrijk hoofdstuk uit de Apeldoornse ondernemersgeschiedenis. Sinds de komst van Gerard van Bolhuis in 1917 had de firma zich ontwikkeld van een kleine grossierderij in rookwaren tot een omvangrijke en gerenommeerde onderneming, bekend om haar brede assortiment, vakmanschap en persoonlijke service. Bijna zeventig jaar lang was de naam Van Bolhuis verbonden met handel, kwaliteit en continuïteit in de tabaksbranche van Apeldoorn. Met het vertrek naar Nijkerk kwam aan dat tijdperk definitief een einde.
