AI-reconstructie van Paulus Verra op basis van zijn signalement en tijdsbeeld.
Paulus Verra kwam op 11 maart 1864 ter wereld in het Friese Frederiksoord, een dorpje dat bekendstond om zijn land- en bosbouw. Zijn ouders, Jacob Verra en Maria Hendrica Zorn, gaven hem een jeugd die nauw verbonden was met het werken op het land. Paulus groeide op als enige zoon in het gezin, een positie die niet alleen zijn karakter mede vormde, maar later ook zijn leven ingrijpend zou beïnvloeden. Op zijn geboortedag stond het platteland van Weststellingwerf nog in de ochtendnevel, de geur van natte aarde, het geluid van vogels die door de bomen floten. In die omgeving ontwikkelde Paulus een sterke band met de natuur.
Op 10 maart 1884, de dag voor zijn twintigste verjaardag, kreeg Paulus een onverwacht maar welkom geschenk: hij werd als enige zoon vrijgesteld van militaire dienst. Voor hem voelde dat als een opluchting.
Opleiding en het begin van zijn loopbaan
De fascinatie voor de natuur bracht Paulus ertoe zich te specialiseren in bosbouw. In de zomer van 1889 behaalde hij zijn diploma aan de Boschbouwschool van Frederiksoord. Dat diploma was in die tijd iets bijzonders; het betekende niet alleen een officieel bewijs van vakkennis, maar ook toegang tot een loopbaan waarin vakmanschap, verantwoordelijkheid en vertrouwen centraal stonden.
Zijn eerste grote functie vond hij in Oranjewoud bij Heerenveen, waar hij als jonge bosbaas aan de slag ging. In vijftien jaar tijd groeide Paulus uit tot een deskundige die niet alleen de bestaande bossen onderhield, maar ook nieuwe stukken heide tot levendige, groene bossen wist om te vormen. Zijn liefde voor het vak en zijn nauwkeurige manier van werken werden al snel opgemerkt door collega’s en landeigenaren in de regio.
Huwelijk en gezin
Op 17 oktober 1891 trouwde Paulus met Maria van Nieuwenhoven. Samen betrokken ze een huis in wijk A, op nummer 88, in Weststellingwerf. Hun huwelijk werd gezegend met twaalf kinderen. Het grote gezin bracht vreugde en drukte in huis. Maria stond bekend als een sterke en zorgzame vrouw, die het huishouden draaiende hield terwijl Paulus zich toelegde op zijn werk in de bossen.
Hun kinderen Johannes Gerhardus, Maria Hendrica, Jacob, Cornelia Maria, Martinus Lodewijk, Elisabeth Paulina, Wilhelmina Margaretha, Margaretha Johanna, Cornelis, Cornelis Ruurt, Paulus en Rixie Paula vormden samen een hechte familie, waarin normen, waarden en liefde voor de natuur werden doorgegeven.
Een nieuw hoofdstuk in Apeldoorn
Rond 1903 besloot het gezin Verra om te verhuizen naar Apeldoorn, waar Paulus een aanstelling kreeg als bosbaas bij het Orderbos. De verhuizing naar Brink en Orden, nummer 183, betekende een nieuwe start, maar ook een groot avontuur voor het hele gezin. Apeldoorn was in die tijd volop in ontwikkeling. Nieuwe lanen werden aangelegd, bossen werden onderhouden en uitgebreid, en er was grote vraag naar vakbekwame bosbeheerders.
Paulus kreeg een grote verantwoordelijkheid: hij werd het gezicht van het Orderbos en was belast met het beheer van de uitgestrekte bossen aan de rand van de stad. De verkoop van bosproducten, zoals droge dennenrijzen, bonenstaken en brandhout, viel onder zijn beheer. Hij bouwde goede contacten op met lokale boeren en handelaren. Zijn kennis en betrokkenheid maakten hem tot een gerespecteerd lid van de Apeldoornse gemeenschap.
Jubilea en maatschappelijke waardering
In 1914, toen Paulus 25 jaar als gediplomeerd bosbouwer werkte, werd zijn jubileum op gepaste wijze gevierd. Collega’s, vrienden en familie spraken hun bewondering uit voor zijn toewijding en vakmanschap. Dat jaar verhuisde het gezin opnieuw, ditmaal naar de Berghuizerweg 150, waar Paulus zijn werk voortzette.
Zijn naam werd in de jaren ’20 en ’30 regelmatig genoemd bij veilingen en tentoonstellingen. Paulus stond bekend om zijn kwaliteitsproducten; hij won zelfs prijzen voor de beste inzendingen, zoals zijn beroemde wortelen. De waardering uit de gemeenschap en van collega’s was groot. In 1929 vierde hij zijn 40-jarig jubileum als bosbouwer, en een jaar later werd het 40-jarig huwelijk met Maria gevierd, omringd door kinderen, kleinkinderen en vrienden.
Latere jaren en nalatenschap
In 1936 kreeg Paulus een nieuwe taak als buitengewoon gemeente-veldwachter binnen de gemeente Apeldoorn, een functie die hij met dezelfde toewijding vervulde als zijn werk als bosbaas. Het gezin verhuisde naar de Kaijersdijk 61, waar Paulus zijn laatste jaren doorbracht.
Op 9 januari 1945 overleed Paulus Verra op 80-jarige leeftijd. De begrafenis op 12 januari op de Soerenscheweg bracht veel mensen samen, die allemaal afscheid wilden nemen van een man die zijn leven in dienst had gesteld van de natuur.
